Co to jest kabestan?
Kabestan, po angielsku winch, to rodzaj przekładni przeważnie przypominającej kołowrotek, która służy do wybierania (zwijania) lub luzowania (odwijania) lin.
Kabestany najczęściej spotkać możemy jako osprzęt łodzi motorowych i jachtów żaglowych - my nad takimi się skupimy - ale często jest wykorzystywany też w przemyśle.
envato, autor nzooo | Kabestany, ilustracja do artykułu
W najprostszej formie kabestany składają się ze szpuli przymocowanej do korby ręcznej. Bardziej złożone konstrukcje mają zespoły zębate i mogą być zasilane przez napędy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne, a nawet spalinowe.
Kabestany na jachtach przeważnie mają hamulec mechaniczny lub grzechotkę i zapadkę, które zapobiegają odwijaniu się, elektryczne modele mają hamulec elektromagnetyczny.
Podczas trymowania lin na żaglówce, członek załogi jedną ręką obraca korbą, a drugą ciągnie za luźny koniec liny, aby utrzymać napięcie na zakrętach.
Do czego służy kabestan?
Kabestan żeglarski służy przede wszystkim do ułatwienia luzowania i wybierania lin olinowania ruchomego na łodzi żaglowej lub jachcie. Na różnych jachtach w różnych miejscach są kabestany, zależy to od wielkości ożaglowania. Im większe, tym większe jest naprężenie na linach.
Kabestany samoknagujące i kabestany dwubiegowe
Kabestany samoknagujące mają specjalny mechanizm, który sam utrzymuje napięcie i nie trzeba używać dwóch rąk podczas kręcenia korbą.
Przez żeglarzy najbardziej cenione są modele dwubiegowe, czyli takie, w których kręcąc korbą w prawo jest mniejsze przełożenie - kręcimy szybciej, ale ciężej - oraz kręcąc korbą w lewo mamy większe przełożenie - kręcimy wolniej, ale łatwiej.
